Deze keer is het mijn beurt om iets, over de verkiezingen, te schrijven.
Jacob Zuma, partijleider ANC. Helen Zille, partijleider DA.
Woensdag 22 april 2009 zijn voor de 4e keer, na het einde van de apartheid in 1994, verkiezingen gehouden voor de landelijke en provinciale overheid. De ruim 23 miljoen stemgerechtigde Zuid Afrikanen hebben, uit 25 partijen, kunnen kiezen voor een nieuw parlement en provinciale regering.
Sinds de eerste vrije verkiezingen in 1994, met als president Nelson Mandela, is het ANC (African National Congress) de grootste partij, zowel landelijk als provinciaal.
De laatste verkiezingen laten echter zien dat er in Zuid Afrika het eea verandert is. Bij de verkiezingen in 2004 was het ANC landelijk nog goed voor 69.69% van de totale stemmen (15.612.671) en de grootste oppositiepartij de DA (Democratic Alliance) behaalde 12.37%. In alle 9 provincies was het ANC ook de grootste partij.
Nu behaalde het ANC landelijk 65.9% van de totale stemmen (17.680.729), de DA was goed voor 16.66% en de nieuwe partij Cope (Congress of the People) 7.42%. Cope is (pas 5 maanden geleden opgericht) een afsplitsing van het ANC en ontstaan uit onvrede over de gevoerde koers van het ANC.
Landelijk gezien heeft het ANC 3.79% minder stemmen gekregen en de 2/3 meerderheid (noodzakelijk wanneer men de grondwet wil wijzigen) in het parlement verloren. Door deze uitslag zal Jacob Zuma de nieuwe president worden van Zuid Afrika. Jacob Zuma is de onbetwiste leider van het ANC, geniet veel aanzien bij de Zulu's, maar is buiten het ANC nogal omstreden vanwege een aantal processen tegen hem (is echter nooit veroordeeld).
De grootste wijziging was echter op provinciaal niveau. In 8 van de 9 provincies is het ANC met gemiddeld 7.16% achteruit gegaan, alleen in KwaZulu Natal zijn ze 16.5% vooruit gegaan (is nagenoeg het verlies van de IFP (Inkatha Freedom Party). In deze 8 provincies is de DA met gemiddeld 4.18% vooruit gegaan.
In de 9e provincie, de Western Cape (waar wij wonen), leed het ANC een verlies van 13.42% en is daarmee, voor het eerst sinds 1994 de controle over de provincie kwijt.
De DA won 21.86%, is nu de grootste partij in de Western Cape, krijgt 22 (van de 42) zetels en kan zonder steun van andere partijen een nieuwe regering gaan vormen. Na in 2006 bij de gemeenteraads verkiezingen al de controle over Cape Town te hebben verloren aan de DA, is dit opnieuw een grote tegenslag voor het ANC. De DA is overigens niet een partij die alleen maar bij de blanke bevoking zijn steun vindt!
Helen Zille, nu nog burgemeester van Cape Town, zal dus de eerste niet ANC-er zijn die premier wordt van een provincie!
Alles bij elkaar genomen lijkt mij dit een goede ontwikkeling voor Zuid Afrika. De oppositie heeft duidelijk aan kracht gewonnen, kan nu laten zien dat ze ook bestuurlijke kwaliteit kan leveren en het ANC zal zijn koers moeten aanpassen om niet nog verder af te glijden. Wij zien onze toekomst hier dan ook met veel vertrouwen tegemoet.
