School perikelen, het orginele artikel voor de Mooi Rooi krant

De winter heeft zijn intrede gedaan in de Kaapse provincie van Zuid-Afrika. Een periode van het jaar waar ik helemaal niet naar verlang, op het moment hagelt het, 10 minuten geleden regende het pijpenstelen en daarvoor scheen er een mager zonnetje, maar de temperaturen zijn niet om over naar huis te schrijven…

Floris heeft er inmiddels een week examens op zitten en nu nog 2 weken te gaan, dan is het wintervakantie ik denk dat we een winterslaap gaan houden. Jan zal in ieder geval genieten van het feit dat hij niet elke dag de rit naar school hoeft te maken, want dat is natuurlijk al een bijzonder verschil dat je je kind hier veel langer dan in Nederland naar school blijft brengen.

Als de kinderen dicht bij school wonen kunnen ze natuurlijk op de fiets, scooter of te voet naar school maar de meesten worden tot hun 18^e elke dag keurig door hun ouders tussen 7 en half 8 op school afgezet. Voor ons is dat een trip van ± 20 minuten heen. School begint hier om 7.45 uur en dan staan de jongens en meisje keurig in uniform klaar om gedisciplineerd aan de dag te beginnen.

Handig hoor, geen gezeur over merk kleding of wat moet ik aan. Verder mogen ze geen sierraden dragen, geen piercings of tatoo’s hebben, moet het haar bij de jongens kort zijn (boven de kraag en boven de wenkbrauwen en absoluut niet op de oren komen! Meisjes dragen het lange haar vast en mogen geen enkele make-up! Deze regel geld voor de lagere school maar ook voor de middelbare school. Ja ik weet het, jullie kunnen het anno nu niet geloven dat dit nog altijd opgevolgd wordt door de jeugd, maar het is juist degene die zich niet aan de regels houdt dat die er op aangekeken wordt. Je wilt niet de uitzondering zijn, want dan maak je de school ten schande. Het is hier nog altijd belangrijker om er bij te horen dan om de uitzondering te zijn!

De school is hier nog steeds een autoriteit, leerkrachten worden uitsluitend met meneer en mevrouw en hun achternaam aangesproken en aan ‘t einde van een les bedankt de gehele klas de leerkracht! Elke maandag ochtend voor ‘t begin van de lessen, worden de leerlingen gezamenlijk door het schoolhoofd  in de aula toegesproken en eindigen met het volkslied!
Heel veel scholen hebben eigen sportvelden, zwembad, tennisbanen etc. en alle leerlingen moeten deelnemen aan een sport of cultureel evenement binnen het school gebeuren. Alle sporten gebeuren na schooltijd, vanaf ca. 14.15 uur en in de weekenden zijn er wedstrijden tegen andere scholen. Die kunnen dan zo’n 1200 km verderop zijn!
Uitblinken in een schoolvak of in ‘n sport wordt nadrukkelijk gestimuleerd en in de aula hangen de borden waarop de namen van leerlingen prijken met de beste prestaties.

Zuid-Afrika kent overheid- en privé scholen, en tussen de overheid scholen is nog een onderscheid een door het rijk betaalde school of een Model C school. De laatste krijgt maar een minimale bijdrage van de overheid en de rest wordt betaald door sponsering van het bedrijfsleven en door schoolgeld wat door de ouders betaald wordt.

Floris (15) zit nu op ‘n High School voor uitsluitend jongens, Paul Roos Gymnasium in Stellenbosch. We kennen hier geen verschillende middelbare scholen, uitsluitend de High School, door schoolgeld en toelatings eisen onderscheid deze school zich van anderen want een citotoets kennen we hier niet. De Highschool duurt 5 jaar, dus t/m Grade 12. Ook dit is een school waarbij de overheid een zeer klein gedeelte betaald en de rest door ouders (ca. € 2.000,-- pj) en sponsors wordt betaald. De school fee die we betalen mag niet gebruikt worden voor sportactiviteiten, maar gaat bijna altijd in zijn geheel op aan de salarissen van de leerkrachten. Deze school heeft in elke Grade; 5 Afrikaans klassen en 3 Engels talige klassen. De school telt ca. 1200 leerlingen, waarvan een gedeelte op ‘t schoolterrein woont in het zogenaamde ‘koshuis’.
Ook hier gelden strikte regels t.a.v. schoolkleding, colbertje, korte of lange broek gelang het jaargetijde, overhemd en stropdas, maakt niet uit hoe koud of warm het is, de datum bepaald welke kleding er gedragen wordt.

Paul Roos heeft in heel Zuid-Afrika een uitstekende naam en is een belangrijk leverancier van ‘t nationale Rugby (de Springbokken) en Cricket (de Protea’s) team. De school heeft eigen coaches voor alle belangrijke sporten en voor de belangrijkste sporten (Rugby, Cricket en Hockey) 10 of meer teams!
Floris ( op de foto zittend derde van links) zit nu in Grade 9 en is 2 keer in de week pas om 19.00 u weer thuis vanwege zijn schermles.

En zijn jullie in Nederland al bijna aan de lange zomer vakantie toe, om daarna een nieuw schooljaar in te gaan. Ons schooljaar loopt hier van begin januari tot begin december (omgekeerde seizoenen) en wij zijn nu dan ook op de helft….

Wat ik nu beschreven heb is natuurlijk het schoolleven van ons, in de townships gaat het er wel wat anders aan toe, is daar ook de schoolplicht actief maar gaat nog lang niet iedereen naar school. Ouders hoeven daar geen schoolgeld te betalen, maar de schoolkleding, schoenen en de schoolbenodigdheden zijn vaak al te duur voor deze ouders. Vaak gaan de kinderen niet naar school omdat ouders deze ‘luxe’ niet kunnen betalen. De schoolplicht wordt verder niet gecontroleerd dus hangen deze kinderen maar wat op straat. Daarnaast zijn er natuurlijk tal van andere uitvluchten te bedenken om de kinderen thuis te houden, oudere kinderen die voor de jongeren moeten zorgen omdat de ouders ziek zijn of kinderen die voor hun ouders moeten gaan bedelen.

Ik ga maar een lekkere pan erwten soep maken, onlangs heeft er iemand nog een heerlijke unox rookworst meegebracht. Jan heeft inmiddels de haard aangemaakt, we gaan het beste maken van de Zuid-Afrikaanse winter. Veel boeken lezen voor de fun als het om Jan en mij gaat en Floris wat Zuid-Afrikaanse poëzie en Shakespeare’s; Romeo en Juliette, want dat staat van de week op het examen.

Een hartelijke groet uit Zuid-Afrika,
Astrid van Zeeland